Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dziecko małżonków nosi nazwisko będące nazwiskiem obojga rodziców. Jeżeli rodzice noszą różne nazwiska, dziecko nosi nazwisko wskazane w ich zgodnym oświadczeniu – może to być nazwisko jednego z nich lub nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki i ojca. Oświadczenia w tej sprawie składane są jednocześnie z oświadczeniami o nazwiskach, które będą nosić małżonkowie. Takie oświadczenia, składane przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, mogą być złożone bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Składa się je na piśmie i nie mogą one zostać odwołane.
Podobnie dziecko rodziców, których łączy związek nieformalny, nosi nazwisko wskazane w zgodnych oświadczeniach rodziców, składanych jednocześnie z oświadczeniami koniecznymi do uznania ojcostwa. Rodzice mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka. Jeżeli rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Jeżeli ojcostwa nie ustalono, dziecko nosi nazwisko matki.
Nazwisko dziecka utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka lub nazwiska jednego z rodziców i jego małżonka, nie może składać się z więcej niż dwóch członów. W skład nazwiska dziecka wchodzą pierwsze człony nazwisk podlegających połączeniu, chyba że w wyniku połączenia powstałoby nazwisko, którego człony są jednakowe.
Zgodnie z Ustawą o zmianie imienia i nazwiska, jeżeli jeden z rodziców zmienia nazwisko, zmiana to obejmie również dzieci, jeżeli drugi z rodziców wyraził na to zgodę. Jej uzyskanie nie jest potrzebne tylko w wyjątkowych sytuacjach: jeżeli drugi rodzic nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, jest pozbawiony władzy rodzicielskiej lub nie żyje. W przypadku braku porozumienia między rodzicami, każde z nich może zwrócić się do sądu opiekuńczego o wyrażenie zgody na zmianę nazwiska dziecka, która to zastępuję zgodę drugiego z rodziców.
Należy pamiętać, że jeżeli w chwili zmiany nazwiska dziecko ukończyło 13 lat, do zmiany potrzebna jest również jego zgoda. W celu zmiany nazwiska dziecka, należy złożyć wniosek do kierownika właściwego urzędu stanu cywilnego. Wniosek taki powinien zawierać dane osoby, której nazwisko ma być zmienione: imię (imiona), nazwisko oraz nazwisko rodowe, wskazanie kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt urodzenia i numer PESEL, jeżeli został nadany. Należy wskazać również nazwisko, na jakie ma nastąpić zmiana, uzasadnienie, adres do korespondencji wnioskodawcy oraz oświadczenie wnioskodawcy, że w tej samej sprawie nie złożył wcześniej wniosku do innego kierownika urzędu stanu cywilnego lub nie została już wydana decyzja odmowna.
