Sprawy rodzinne

Zadbaj o siebie i swoich najbliższych

Niealimentacja

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego to nie jedyny sposób na zdyscyplinowanie dłużników alimentacyjnych i uzyskanie choćby części należnych nam, bądź naszym dzieciom pieniędzy. Niewywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego, niezależnie od źródła jego powstania (postanowienie sądu, ugoda, umowa) stanowi bowiem przestępstwo. I tak, zgodnie z treścią art. 209 § 1 kodeksu karnego, osoba, która uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Co za tym idzie, jeżeli na zobowiązanym ciąży obowiązek uiszczania alimentów w wysokości na przykład 1.000,00 zł miesięcznie, zaś wpłaca on jedynie po 500,00 zł, po sześciu miesiącach utrzymywania się takiego stanu rzeczy zaistnieją przesłanki do zgłoszenia sprawy na Policję i w konsekwencji, podstawy do wszczęcia postępowania przygotowawczego.

Jak wskazuje się w orzecznictwie, wprowadzenie do kodeksu karnego przestępstwa uchylania się od realizowania obowiązku alimentacyjnego miało na celu zapewnienie prawnokarnej ochrony rodzinie. Głównym przedmiotem tego przestępstwa, a zarazem dobrem atakowanym przez sprawcę jest natomiast obowiązek opieki, którego jednym z elementów jest właśnie dostarczenie środków utrzymania (tak np. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 kwietnia 2001r., sygn. akt V KKN 47/01). Jeżeli postawa sprawcy, polegająca na nierealizowaniu ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, wówczas konsekwencje takiego postępowania będą surowsze – w takim przypadku, ustawodawca przewidział poza karą grzywny lub karą ograniczenia wolności, karę pozbawienia wolności aż do lat dwóch.

Należy pamiętać, że ściganie przestępstwa niealimentacji następuje na wniosek – pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego. Jeżeli pokrzywdzonym jest małoletnie dziecko, co w praktyce zdarza się najczęściej, wówczas zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa wraz z wnioskiem o ściganie składa jego przedstawiciel ustawowy – najczęściej drugi z rodziców.

Sprawca, który dopuścił się przestępstwa niealimentacji, ma jednak szansę na uniknięcie kary. Ustawodawca wychodzi bowiem z założenia, że celem nadrzędnym penalizacji tego typu zachowań jest zdyscyplinowanie zobowiązanego i skłonienie go do uregulowania zaległości. Jeżeli sprawca, nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego, uiścił w całości zaległe alimenty, nie poniesie odpowiedzialności karnej. Jeżeli jednak zachowanie sprawcy, polegające na uchylaniu się od alimentacji, spowodowało, że nie zostały zaspokojone podstawowe potrzeby życiowe uprawnionego, do odstąpienia przez sąd od wymierzenia kary dojdzie wówczas tylko wtedy, gdy nie będzie się temu sprzeciwiać stopień winy sprawcy i stopień społecznej szkodliwości czynu.

Warto podkreślić, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, uchylanie się od obowiązku łożenia na utrzymanie osoby uprawnionej do alimentacji zachodzi wtedy, gdy zobowiązany mając obiektywną możliwość wykonania tego obowiązku, nie dopełnia go ze złej woli – mówiąc wprost – celowo go lekceważy. Nie dojdzie zatem do popełnienia przestępstwa, jeżeli nieuiszczanie renty alimentacyjnej będzie wynikiem okoliczności, na które zobowiązany nie mógł mieć wpływu.

Warto pamiętać, że adwokat, poza pełnieniem funkcji obrońcy w toku postępowania karnego, może w nim występować także jako pełnomocnik osoby pokrzywdzonej. Adwokat może nam towarzyszyć podczas przesłuchania na Policji lub w Prokuraturze, a także reprezentować nasze interesy przed sądem.

Dowiedz się więcej:

Znęcanie

Ofiary przemocy domowej w dalszym ciągu rzadko decydują się na zawiadomienie organów ścigania o popełnieniu przestępstwa. Wynika to zarówno z obawy przed sprawcą, z którym zazwyczaj wspólnie zamieszkują, przed reakcją rodziny i znajomych, z niechęci wobec konieczności ujawnienia wstydliwych…

Inne przestępstwa przeciwko rodzinie

Ustawodawca instytucję rodziny i opieki objął szczególną ochroną. Przestępstwom skierowanym przeciwko tym dobrom poświęcony jest cały rozdział XXVI Kodeksu karnego…

Masz sprawę?

Nie wiesz co dalej? Pomogę Tobie.